23 Temmuz 2024 tarihinde TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülecek olan “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile e-ticaret sektöründe önemli değişiklikler kapıda.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu, 23 Temmuz 2024 tarihinde Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yapılacak değişiklikleri görüşecek.
2022 yılının Temmuz ayında kabul edilen ve e-ticaret sektöründe rekabeti artırmayı hedefleyen E-ticaret yasasındaki değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmişti. Reklam kısıtlaması, şirketlerin ciroları oranında hesaplanan lisans bedeli gibi önemli düzenlemeler getiren düzenlemenin iptali için önce, CHP konuyu mahkemeye taşımış, Anayasa Mahkemesi talebi reddetmişti. Daha sonra Danıştay tarafından 4 madde için iptal istemiyle konu yeniden Anayasa Mahkemesine gelmiş, AYM gerekçeli kararında yasanın kamu yararına uygun olduğunu vurgulayarak itirazları bir kez daha reddetmişti.
Yeni teklif ise e-ihracatı teşvik etmek ve yatırımları desteklemek amacıyla önemli değişiklikler içeriyor.
E-ihracat ve yatırım teşvikleri lisans ücretlerinden düşülecek
Teklif, pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar (e-ihracat) ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından teşvik belgesi alınarak yapılan yatırım harcamalarının toplamının iki katının, lisans ücretinin hesaplanmasında net işlem hacminden indirilmesini öngörüyor. Bu indirimin 2024 yılı için 4 kat, 2025 yılı için ise 3 kat olarak hesaplanması öneriliyor.
Değişikliklerle lisans ücretleri önemli ölçüde azalıyor
2022 yılında TBMM Genel Kurulu’nda oybirliğiyle kabul edilen ve yasalaşan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, e-ticaret sektöründe haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçmeyi hedefliyordu. Kanun, tüm e-ticaret şirketlerine yıllık lisans bedelleri getirmiş, bu bedellerin net işlem hacimlerine göre belirlenmesini sağlamıştı. Süreç içerisinde Anayasa Mahkemesi, iki kez konuyu inceleyerek lisans ücretlerinin tüketici, esnaf ve kamu yararına olduğunu belirtmişti.
1 Ocak 2023’te yürürlüğe giren kanun uyarınca, lisans ücretleri 2024 ciro bedelleri üzerinden ilk kez 2025 Mart ayında tahsil edilecek. Kanunda öngörülen değişikliklerin kabul edilmesi halinde, lisans ücretlerinin belirlenmesinde önemli değişiklikler olması ve Hazine’nin lisans gelirlerinin azalması bekleniyor.
Yeni değişiklikler neler getiriyor?
1. E-ihracat ve yatırım teşvikleri: Yeni kanun teklifi, yurt dışına yapılan e-ihracat satışları ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcamalarının net işlem hacminden düşülmesine olanak tanıyor. Bu düzenleme, 2024 yılı için bu harcamaların dört katı, 2025 yılı için ise üç katı olarak hesaplanacak.
2. Net işlem hacmi sınırlaması: E-ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının net işlem hacmi, toplam e-ticaret hacminin yüzde 20’sini aşamayacak. Yüzde 15’inin altındaki aşımlar ise dikkate alınmayacak, böylece ufak sapmalar etkisiz hale getirilecek.
3. Lisans ücreti hesaplamalarında indirimler: 2024 yılı için lisans ücreti hesaplanırken yurt dışına yapılan satışlar ve teşvik belgesi ile gerçekleştirilen yatırım harcamaları dört katı olarak net işlem hacminden düşülecek. 2025 yılı için ise bu tutar üç katı olarak hesaplanacak. Ayrıca, 2024 yılı için yüzde 20 şartı aranmayacak.
4. Reklam ve tüketiclerin korunması: Reklam Kurulu’nca uygulanan idari para cezaları yeniden düzenleniyor. Ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin denetimlerde etkinlik sağlanarak, tüketicilerin yanıltılmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Ayrıca, ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin uzlaşma müessesesi de teklif kapsamına dahil ediliyor.
