Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı (TASD) Başkanı Berke İçten, Çin merkezli bir e-ticaret platformundan sipariş edilen ayakkabıların yüzde 50’sinde kanser başta olmak üzere birçok sağlık problemine yol açan kimyasallara rastlandığını bildirdi. “Online siparişle Uzak Doğu’dan ayakkabı değil kanser ithal ediyoruz” diyen İçten, sorunun halk sağlığı problemine dönüşmemesi için acil önlem alınması gerektiğini vurguladı.
Berke İçten, Cumhurbaşkanlığı kararıyla Ağustos 2024’te kargo ile yurt dışından gümrüksüz alışveriş sınırının 30 euroya düşürüldüğünü hatırlattı. Düzenlemeye rağmen Çin menşeli bir e-ticaret platformundan siparişlerin hız kesmediğini bildiren İçten, şöyle devam etti:
“30 euronun altında fiyatı olan ürünler herhangi bir teste ve gümrük işlemine tabi olmadan ülkemize getirilebiliyor. 2024’te ithal edilen yaklaşık 76 milyon çift ayakkabının en az yüzde 10’unun aynı e-ticaret platformu üzerinden geldiğini biliyoruz. Dolayısıyla hem yerli firmalarımız ciddi bir haksız rekabetle karşı karşıya kalıyor hem istihdamımız zarar görüyor hem de yurttaşlarımız çok ciddi bir halk sağlığı problemiyle karşı karşıya kalıyor. Ülkemizde uluslararası akreditasyona sahip bir laboratuvarda yapılan testler de tehlikenin boyutunu çarpıcı şekilde ortaya koyuyor. Söz konusu e-ticaret platformundan ithal edilip laboratuvarda teste tabi tutulan ayakkabıların yüzde 50’sinde, yani her iki ayakkabının birinde sınır değerlerin üzerinde fitalat, poliaromatik hidrokarbon (PAH), alkifoneller (APEO) ve kurşun tespit edildi. Bu kimyasalların kanser başta olmak üzere sinir sistemi bozukluklarına, çocuklarda öğrenme ve davranış problemlerine, alerjiye, erkeklerde kısırlık ve daha birçok hastalığa neden olduğu biliniyor. Biz ithalata karşı değiliz, rekabetten de kaçmıyoruz. Sadece eşit koşullarda ticaret yapmak istiyoruz. Çin’den e-ithalat yoluyla getirilen bu ürünlerde en azından limitin 20-22 euro düzeyine indirilmesini, ayrıca normal ithalata uygulandığı gibi gerekli sağlık ve güvenlik testlerinden geçirildikten sonra tüketiciye teslim edilmesini istiyoruz.”
Berke İçten, orta ve uzun vadede ciddi bir halk sağlığı problemine dönüşme riski barındıran sorunun çözümü için Ticaret Bakanlığı ile görüştüklerini, mevzuatın yeniden düzenlenmesi konusunda umutlu olduklarını sözlerine ekledi.